Selen to pierwiastek, którego potrzebujemy w niewielkich ilościach, ale jego niedobory grożą poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Jest więc niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Selen wchodzi w skład aminokwasów, które budują kluczowe dla wielu przemian metabolicznych enzymy. Chroni też komórki przed stresem oksydacyjnym i wpływa na prawidłową pracę układu immunologicznego. Ponadto działa ochronnie na neurony i komórki mięśnia sercowego i wspomaga usuwanie szkodliwych metali ciężkich z organizmu. Co istotne, niekorzystne dla zdrowia mogą być zarówno niedobory selenu, jak i jego nadmiar.

Niemal każdy z nas jest narażony na stres oksydacyjny i szkodliwe działanie wolnych rodników. Niszczy on tętnice, przyczynia się do zawału, zwiększa ryzyko nowotworów. A także uszkadza komórki nerwowe, co prowadzi do schorzeń neurodegeneracyjnych, jak choroba Parkinsona czy Alzheimera.

W dodatku wolne rodniki są odpowiedzialne za proces starzenia się organizmu.

Zakrojone na dużą skalę badanie, przeprowadzone w Szwecji z udziałem prawie 5 tysięcy osób, potwierdza zainteresowanie naukowców określeniem korzyści zdrowotnych wynikających z działania selenu – pierwiastka śladowego, z którego deficytem zmaga się większość Europejczyków. Kluczową rolą selenu jest wspieranie aktywności enzymów antyoksydacyjnych. Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Lund w Szwecji koncentruje się na szczególnej grupie białek, których organizm ludzki nie jest w stanie wytworzyć bez selenu.

Selen – tarcza ochronna

W naszym organizmie odbywa się synteza kilkudziesięciu różnych enzymów zależnych od tego pierwiastka – tzw. selenoprotein – potrzebnych do wielu istotnych funkcji. Niewystarczająca ilość selenu w organizmie może zaburzać produkcję selenoproteiny P (SEPP1), a właśnie ona jest jednym z najważniejszych białek odpowiedzialnych za transport selenu do narządów potrzebujących tego składnika. SEPP1 to ponadto silny przeciwutleniacz, czyli tarcza chroniąca organizm przed stresem oksydacyjnym.

Selen odznacza się wysokim potencjałem do wiązania i neutralizowania szkodliwego działania metali ciężkich – kadmu, ołowiu, arsenu czy rtęci (w przypadku tej ostatniej szczególnie podkreśla się rolę selenu w kontekście jej neurotoksyczności). Jeśli stężenie selenu we krwi jest optymalne (ok. 124 μg Se/l), zmniejsza się zagrożenie ze strony tych metali. Zdolność wiązania z metalami ciężkimi powoduje jednak zmniejszenie ilości selenu dostępnego w organizmie dla celów przeciwutleniających, przeciwzapalnych i przeciwnowotworowych. W ochronie antyoksydacyjnej uczestniczy także cynk, podobnie jak w metabolizmie hormonów tarczycy oraz wzmacnianiu odporności. W przypadku suplementacji, jeśli zachowane były odpowiednie proporcje i podawane były biodostępne formy (organiczne) obu pierwiastków, obserwowano korzyści dla zdrowia.

Kiedy selenu brakuje…

Niedobory selenu wynikają z niektórych chorób, ubogiej w ten składnik diety, starszego wieku i problemów z przyswajaniem bądź też z ubogiej w pierwiastek gleby i w konsekwencji produktów spożywczych.

Cały artykuł przeczytasz w najnowszy wydaniu Mojej Harmonii Życia. 

Kliknij w obrazek i pobierz numer za darmo!