16.11 2024
Ajurwedyjskie sposoby na spokój i zdrowie
Lubię jesień. Naprawdę z całego serca, od kilku lat delektuję się tą porą roku, pomimo całej otoczki melancholijnych i ciemnych wieczorów, wietrznych i deszczowych dni. Zrozumiałam, że czas jesienno-zimowy to kolejny naturalny cykl w przyrodzie, który jest tak samo ważny i istotny dla otaczającej nas przyrody, jak i dla nas samych. Wchodzę w tę porę roku z akceptacją i odpowiednimi rytuałami, które pięknie wspierają mnie w jesiennym cyklu „złotego wyciszenia”.
Tekst: Kamila Janczurewicz
Zdjęcie: pixabay.com
Bo jesień i zima przychodzi do nas nie bez powodu. Spójrz co się dzieje w przyrodzie w tym czasie? Matka Natura jesienią robi przestrzeń na moment zastygnięcia i ciszy, kontemplacji i refleksji, spoczynku i uśpienia. A przecież to co w Naturze, to i w nas. Bo my jesteśmy naturą.
To właśnie esencja Ajurwedy – starożytnej medycyny i wiedzy o życiu z dalekiego Wschodu. Ajurweda mówi o powrocie do korzeni, do obserwacji Natury i tego co ona nam podpowiada w kontekście codziennych rytuałów, odżywiania, stylu życia, higieny snu i rytmu dnia. Istotne zatem jest, aby jesienią zadbać o siebie całościowo, nie pomijając żadnego z trzech aspektów: ciała (fizyczności), umysłu i emocji oraz ducha.
Z perspektywy ajurwedy konstytuuje nas pięć żywiołów – woda, ziemia, ogień, przestrzeń i powietrze. Każdy z nich dominuje również w określonej porze roku. Przyjrzyjmy się jaka jest jesień? Dominują w tym czasie żywioł powietrza i eteru. To czas, kiedy jest wietrznie, sucho, bywa zimno i zmiennie. Na poziomie ciała może się to objawiać suchością skóry, wychłodzonymi dłońmi i stopami, a na poziomie umysłu zmiennością nastrojów, niepokojem, problemami ze snem.
Ajurwedyjskie sposoby na spokój i zdrowie
Osobiście mam sporo elementu powietrza i eteru w sobie (dosza Vata), w związku z tym w sposób szczególny potrzebuję zadbać o siebie w okresie jesienno-zimowym. Podam Ci przykład, aby zobrazować te wspomniane wcześniej cechy suchości, zmienności, ruchliwości i zimna w naturze i w nas samych.
Jest taka zasada w ajurwedzie „podobne wzmacnia podobne”. Zatem jeśli jesienią będę spożywać zimne, suche pokarmy i prowadzić nieregularny tryb życia, to nasilą się takie objawy, jak suchość skóry, mogą pojawić się nieregularne wypróżnienia i problemy z trawieniem. Mogę poczuć się przygnębiona, nasili się zmienność nastrojów i poziomu energii, mogą pojawić się problemy ze snem. W języku ajurwedy mówimy, że doprowadzi to do nadmiaru doszy Vata (żywiołu powietrza i przestrzeni).
Zatem co zrobić, aby jesień była znośna i przyjemna? Jak zadbać o ciało i pielęgnować stałość i stabilność emocjonalną w tej wymagającej dla wielu z nas porze roku? Ajurweda stosuje zasadę przeciwieństw. Nadmiar energii żywiołu powietrza i eteru (suchość, lekkość, zmienność) można zrównoważyć prostymi i naturalnymi sposobami. Przedstawię poniżej kilka z kluczowych.
Odpowiednie odżywianie organizmu
W okresie zmienności i suchości w naturze, ciepłe i gotowane pokarmy utrzymują ciało i umysł w równowadze i harmonii. Warto wybierać to co jest dostępne w naszej polskiej spiżarni (kiszonki, liczne przetwory) i lokalnym warzywniaku.
Dynia, słodkie ziemniaki, buraki, marchew, gruszki i jabłka gotowane lub pieczone to świetny wybór na jesień. Ajurweda mówi o jedzeniu świeżym i sezonowym. Zimne i surowe pokarmy raczej nie są wskazane w naszej szerokości geograficznej jesienną porą. Polacy od pokoleń uwielbiają zupy – nasze babcie były z pewnością połączone z ajurwedyjską mądrością! Zatem tradycyjne polskie zupy, duszone warzywa i potrawy gotowane na parze i pieczone w piekarniku będą wspierać nas w tym okresie.
Ciepłe, wilgotne, odżywcze pokarmy i ugruntowujący styl życia. Lubię włączać orientalny smaczek do naszych polskich potraw, wszelkiego rodzaju potrawek warzywnych, strączków i zup. Przyprawy takie jak imbir, cynamon, kardamon, goździki, kurkuma i czarny pieprz ogrzewają organizm i poprawiają trawienie. Jesienią korzystam w kuchni z dobrej jakości tłuszczy – masło klarowane, olej sezamowy i oliwa z oliwek. Na co dzień staram się pamiętać o zasadzie przeciwieństw. Balansuję suchość mojej ruchliwej i kapryśnej Vaty, wybierając pokarmy o właściwościach nawilżających i tłuszczowych. Smaki, które będą równoważyć Cię jesienią to smak słodki, słony i kwaśny.