10.06 2022
Post przerywany, naturalny sposób na zdrowie i długowieczność
Czym jest post przerywany? Z dr Agnieszką Białek-Dratwą, dietetyk kliniczną z Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, rozmawia Dominika Tworek.
Na czym polega post przerywany – intermittent fasting?
Post okresowy jest formą jedzenia ograniczonego czasowo. Forma ta zyskała popularność w ostatnich latach i jest obiecująca, jako możliwy nowy paradygmat w podejściu do odchudzania i zmniejszania stanu zapalnego. A polega na tym, że spożywamy posiłki tylko w ściśle określonym czasie w ciągu dnia lub tygodnia. Istnieją dwie podstawowe odmiany diety IF.
Najpopularniejszą z nich jest jedzenie w ograniczonym czasie w ciągu doby. Taki intermittent fasting można wykonać w trzech wariantach. Zwykle stosuje się 16 godzin postu i 8 godzin jedzenia. Ale istnieją też bardziej rygorystyczne podejścia: z 6-godzinnym lub 4-godzinnym oknem żywieniowym. Inny protokół składa się z 24-godzinnego okresu postu, na przemian z 24-godzinnym okresem jedzenia, powtarzanym dwa lub trzy razy w tygodniu.
Co dzieje się w naszych organizmach, kiedy codziennie pościmy po, załóżmy, 16 godzin?
Zacznijmy od tego, że ludzie są w naturalny sposób przystosowani do takich okresów postu. W momencie głodowania wykorzystujemy mechanizmy adaptacyjne do tego, aby pozyskiwać energię. Podczas stosowania diety IF dochodzi do wyraźnych zmian metabolicznych w organizmie. Na przykład, kiedy ciągu dnia będziemy jeść tylko w 6-godzinnym oknie żywieniowym, nasz poziom glukozy będzie podwyższony w trakcie i około 6 godzin po posiłku, ale pozostanie niski przez pozostałe 16 godzin. W tym oknie postu zwiększy się stężenie ketonów we krwi.
Czym są ketony i w jaki sposób na nas oddziałują?
Ketony powstają w naszym organizmie w wyniku przemian kwasów tłuszczowych. Zaczynamy je wykorzystywać dopiero, kiedy wyczerpana jest glukoza, z której generalnie pozyskujemy energię. A podczas postu to właśnie kwasy tłuszczowe i ketony stają się głównym źródłem energii dla komórek, między innymi mózgu, czego efektem jest poprawa funkcjonalności neuronów i odporności na stres, urazy i choroby mózgu.
Wraz ze stosowaniem diety IF, przemiany biochemiczne tłuszczów skutkują utratą masy ciała i zmianami parametrów lipidowych, obniżony zostaje między innymi poziom triglicerydów i cholesterolu. A zmiany te ograniczają ryzyko rozwoju choroby wieńcowej serca.
Jak pani wspomniała, głodówki są dla nas czymś naturalnym. Post nie jest nowością w historii ludzkości, nasi przodkowie nie mogli sobie przecież pozwolić na spożywanie posiłków tak często, jak my. Choć nauka zajęła się badaniem korzyści postu przerywanego stosunkowo niedawno. Które z nich są według pani najważniejsze?
Mimo, że jest to dość młode zagadnienie, istnieje wiele badań przeprowadzonych na ludziach i zwierzętach potwierdzających terapeutyczną skuteczność diety IF.