Dzisiaj opowiem o sercu w kontekście Chińskiego Zegara. Serce tworzy z jelitem cienkim  parę narządów, które ściśle ze sobą współpracują. Ich energia zawiera się w przemianie Ognia i wiąże się z latem jako porą roku. Ten czas, lato, to maksymalna kumulacja energii Yang – dla przypomnienia to energia przeciwstawna do Yin. Doskonale obrazuje to symbol poniżej.

Yin to część czarna okręgu, Yang to część biała. W każdej z nich zawiera się kropla tej innej, w każdym momencie obiegu koła jedna jest w przewadze, aby za chwilę oddać pole tej drugiej (szczegółowo opisałam ich zależności i cechy w drugiej części cyklu Medycyna Chińska)

Dla Serca w ciągu doby szczyt aktywności to dwie godziny 11.00 – 13.00, czyli w samo południe. Po chińsku ten przedział czasowy nazywany jest godziną WU.

Jeżeli żyjemy zgodnie z naturalnym cyklem, jak to  opisuje Zegar Przemian, czyli budzimy się i zaczynamy naszą aktywność w godzinie MAO między 5.00 a 7.00, to jest nam potrzebny dobry wypoczynek w godzinie WU. Odnowi to naszą energię do maksimum. Przywróci wigor oraz chęć do nauki lub pracy w godzinach popołudniowych. Może to być chwila drzemki od 10 minut do godziny. Jeżeli nie jest to możliwe, wystarczy mała 10-minutowa przerwa z zamkniętymi oczami w wygodnej, zrelaksowanej pozycji.

Przypomina to bardzo zwyczaj, jaki panuje we wszystkich krajach z gorącym klimatem – pora sjesty jest tam bardzo ważna i pozwala przetrwać długi upalny dzień. Mądrości ludowe na całym świecie płyną bowiem z obserwacji przyrody i mają służyć naszemu zdrowiu.

O tej porze powinno się jadać posiłek obecnie nazywany lunchem.

Lunch powinien być najważniejszym posiłkiem i dostarczyć ok. 40 proc. energii, jaka jest nam potrzebna w ciągu całego dnia. Należy jednak zwrócić uwagę na kolejność. Drzemka po jedzeniu to kiepski pomysł. Może powodować niestrawność, zakłócenie absorpcji. Ponieważ po jedzeniu w naczyniach krwionośnych wokół żołądka gromadzi się dużo krwi, w tym momencie mózg otrzymuje jej mniej. Dlatego kiedy drzemiemy po lunchu, możemy się obudzić z zawrotami  głowy i czuć się niekomfortowo. Prawidłowa kolejność to drzemka, a po niej posiłek między 12.30 a 13.00.

O godzinie 13.00 jelito cienkie wchodzi do akcji z maksymalną energią, co ułatwia proces trawienia. Dlatego jedzenie po drzemce o tej godzinie daje prawidłowy metabolizm, co oszczędzi nam wielu schorzeń jelitowo-żołądkowych i ochroni przed otyłością.

Zdrowy lunch powinien zawierać duże ilości błonnika, małe ilości dobrego tłuszczu, soli i cukru. Powinien się składać z dużej porcji warzyw 200-250 g i niewielkiej ilości białka (mięso, ryby lub jajka 50-100 g).

Serce zgodnie z kanonem medycyny chińskiej odpowiada za nastrój i wolę. Może dlatego nasze znane przysłowie mówi „Przez żołądek do serca”.

W ten sposób przechodzimy do drugiego ważnego aspektu  oddziaływania serca na nasz organizm – to  wewnętrzny nastrój.

Serce jest siedzibą SHEN, jak mówią praktycy medycyny chińskiej.

To duchowa aktywność i świadomość. W tym znaczeniu serce, jego kondycja energetyczna odpowiada za umysłową, duchową i emocjonalną aktywność, świadomość, pamięć, myślenie i sen.

Emocją, która ma ścisły związek z elementem Ognia – sercem jest radość

Pamiętamy, że w tradycyjnej medycynie chińskiej ideą leczenia jest dążenie do przywrócenia zachwianej równowagi w każdym jej aspekcie.

W Kanonie Medycyny Chińskiej czytamy: „Nadmierna radość nadwyręża serce…”

Między emocjami pozytywnymi i negatywnymi istnieje cienka granica równowagi. Funkcjonujemy lepiej, gdy jesteśmy zharmonizowani, a wszelkie  nadmiary lub niedobory prowadzą do zaburzenia tego stanu. Nadmiar radości, nagły lub długotrwały, zaburza równowagę na poziomie serca. Może to skutkować utratą koncentracji, bezsennością,  mogą też pojawić się palpitacje. W ekstremalnych sytuacjach możemy utracić panowanie nad stanem psychicznym. Dochodzi wówczas do niekontrolowanych zachowań. W tak skrajnych wypadkach TMC (tradycyjna medycyna chińska) proponuje konkretne antidotum w myśl prawdy cytowanej z Kanonu medycyny wewnętrznej Żółtego Cesarza „Ekstremalne okoliczności są bardzo szkodliwe, ale skutki ich działania można cofnąć, jeśli znajdziemy właściwy sposób”.

W diagramie obrazującym pięć elementów narządem, który kontroluje (hamuje)  serce – ogień są nerki – woda. Logiczne jest, że kiedy chcemy ugasić ogień, pierwsza myśl to zalać go wodą. Tak też postępuje się w tym wypadku.

Emocja związana z sercem to radość, ale jeżeli wystąpi jej nadmiar, który jest szkodliwy, to najskuteczniej ugasimy go emocją , która jest związana z nerkami, czyli lękiem. Należy więc taką osobę skutecznie wystraszyć i wszystko powinno wrócić do normy.

Serce rządzi wewnętrznym nastrojem, czasem bywa że energia serca niewystarczająco wspierana przez pozostałe narządy układu, ulega rozproszeniu i występuje jej niedobór. Prowadzić to może do omdlenia, załamania nerwowego, depresji, a nawet do ataku serca i śmierci.

Depresja zaczyna się od obniżonego nastroju.  Bierność, pesymizm, krytyczne nastawienie wobec siebie, roztargnienie, problemy ze snem – to charakterystyczne objawy depresji. W ekstremalnym nasileniu osoby takie mogą odczuwać ból w całym ciele, często stają się hipochondrykami, mogą ich dręczyć myśli samobójcze. Podłożem depresji i jej praźródłem często jest długotrwale utrzymujący się stres.

Depresja może zaczynać się niewinnie, np. pogorszeniem nastroju. Ponieważ za nasz nastrój odpowiada energetyczna konstytucja elementu serca, można regulować i wpływać na poprawienie nastroju, stymulując meridian serca.

Ważnym punktem akupunkturowym na tym meridianie jest punkt S7 o nazwie Shenmen – w tłumaczeniu „brama bogów”

Jak odnaleźć punkt Shenmen S7 ?

Umiejscowiony jest na zewnętrznej stronie ścięgna łączącego kość łokciową ze stawem nadgarstka.

Jak stymulować punkt Shenmen ?

Należy wyprostować rękę i uciskać go palcem wskazującym ręki drugiej. Uciskać i zwalniać ucisk na przemian przez ok. 5 min. Powtórzyć to samo na drugiej ręce. Dobrze jest wykonywać tę akupresurę nawet dwa razy dziennie. W ciągu dnia najlepsza pora to oczywiście południe, kiedy meridian serca jest w największej aktywności. W taki prosty sposób możemy pozbyć się depresji, bezsenności, uregulować energię serca i ducha, ale także pomoże to w dusznicy bolesnej, histerii, migotaniu przedsionków, częstoskurczu, nadciśnieniu, bólu w nadbrzuszu i niestrawności (bo jak pamiętamy element serca jest w parze z jelitem cienkim).

Inne pomocne punkty to Jiguan  – nazywany „punktem śmierci”, bo umiejscowiony jest na tętnicy dołu pachowego i jego nakłuwanie z tego względu jest zabronione. Uciskanie i ugniatanie tego punktu końcem kciuka 3 -5 min może złagodzić ból serca, ucisk w klatce piersiowej, zapobiega chorobie wieńcowej i chorobom płuc.

Jak odnaleźć punkt Jiguan S1 ?

Znajdziemy go poniżej dołu pachowego. Kiedy zegniemy rękę w łokciu i położymy dłoń z tyłu głowy wówczas odsłonimy miejsce, w którym pulsuje tętnica. To punkt Jiquan.

Kolejny punkt to Shaohai,  w tłumaczeniu „radość życia”. Masowanie tego punktu łagodzi ból serca, zdrętwiałe i drżące ramiona, bóle żeber, bezsenność i roztargnienie, ale także z racji swojego położenia pomocny jest przy schorzeniu zwanym potocznie „łokciem tenisisty”, przykurczach stawu łokciowego i zapaleniu stawu łokciowego. Także jako „punkt radości” będzie pomocny w przypadku apatii, zniechęcenia, depresji.

Jak odnaleźć punkt Shaohai S3?

Znajdziemy go przy zgiętej do konta prostego ręce, w wewnętrznym końcu bruzdy zgięcia łokciowego.

Można ugniatać, uciskać ten punkt, po kolei raz na jednym ramieniu, potem na drugim po 3 min.

Jak możemy wzmocnić Element Serca poprzez odpowiedni pokarm ?

Jeżeli mamy problemy ze snem, polecam napar z kwiatu chryzantemy chińskiej lub naszego rumianku. 2 g wybranego ziela należy zalać 150 ml wrzątku. Parzyć pod przykryciem i wypić na 30 min przed snem.

Przy palpitacjach serca z powodu zdenerwowania pomogą owoce longanu i głożyny pospolitej. Odpowiednia dawka to 15 g suszonego owocu longanu lub 6 sztuk głożyny. Są to remedia chińskiej medycyny, ale już dostępne w polskich sklepach.

Anna Pełczyńska – Kuntze

 Elektroniczna wersja magazynu do pobrania tutaj